ماده ۷۶- مشمولین این فانون درصورت حایز بودن شرایط زیر حق استفاده از مستمری بازنشستگی را خواهند داشت :
1) حداقل ۱۰ سال حق بیمه مقرر را قبل از تاریخ تقاضای بازنشستگی پرداخته باشد .
2) سن مرد به ۶۰ سال تمام و سن زن به ۵۰ سال تمام رسیده باشد .
تبصره ۱: کسانی که ۳۰ سال تمام کارکرده و در هرمورد حق بیمه مدت مزبور را به سازمان پرداخته باشند درصورتیکه سن مردان ۵۰ سال و سن زنان ۴۵ سال تمام باشد میتواند تقاضای مستمری بازنشستگی نمایند .
تبصره ۲: الف- کارهای سخت و زیان آور کارهایی است که در آنها عوامل فیزیکی و شیمیایی و مکانیکی و بیولوژیکی محیط کار غیر استاندارد بوده و در اثر اشتغال کارگر تنشی به مراتب بالاتر از ظرفیتهای طبیعی (جسمی و روانی ) در وی ایجاد گردد که نتیجه آن بیماری شغلی و عوارض ناشی از آن بوده و بتوان با بکارگیری نمهیدات فنی و مهندسی و بهداشتی و ایمنی و غیره صفت سخت و زیان آور بودن را از آن مشاغل کاهش یا حذف نمود .
1. کارفرمایان کلیه کارگاههای مشمول قانون تامین اجتماعی که تمام یا برخی از مشاغل آنها حسب تشخیص مراجع ذی ربط سخت و زیان آور اعلام گردیده یا خواهند گردید مکلفند ظرف دوسال از تاریخ تصویب این قانون نسبت به ایمن سازی عوامل شرایط محیط کار مطابق حد مجاز و استانداردهای مشخص شده در قانون کار و آیین نامه های مربوطه و سایر قوانین موضوعه در این زمینه اقدام نمایند .
2. کارفرمایان کارگاههای مشمول قانون تامین اجتماعی مکلفند قبل از ارجاع کارهای سخت و زیان آور به بیمه شدگان ظمن انجام معاینات پزشکی آنان از لحاظ قابلیت و استعداد جسمانی متناسب با نوع کارهای رجوع داده شده (موضوع ماده ۹۰ قانون تامین اجتماعی ) نسبت به انجام معاینات دوره ای آنان که حداقل در هرسال نباید کمتر از یکبار باشد نیز به منظور آگاهی از روند سلامتی و تشخیص به هنگام بیماری و پیشگیری از فرسایش جسمی و روحی اقدام نمایند.وزارتخانه های بهداشت درمان و آموزش پزشکی و کرا و اموراجتماعی مکلفند تمهیدات لازم را در اناجم این بند توسط کارفرمایان اعمال نمایند .
ب- حمایت ها
1. افرادی که حداقل بیست سال متوالی و بیست و پنج سال متناوب در کارهای سخت و زیان آور (مخل سلامت ) اشتغال داشته باشند و در هرمورد حق بیمه مدت مزبور را به سازمان پرداخته باشند میتوانند تقاضای بازنشستگی نمایند .هرسال سابقه پرداخت حق بیمه در کارهای سخت و زیان آور یک سال و نیم محاسبه خواهد شد .
2. درصورتیکه بیمه شدگان موضوع این تبصره قبل از رسیدن به سابقه مقرر در این قانون دچار فرسایش جسمی و روحی ناشی از اشتغال در کارهای سخت و زیان آور گردند با تایید کمسیونهای پزشکی (موضوع ماده ۹۱ قانون تامین اجتماعی ) باهرمیزان سابقه خدمت از مزایای مندرج در این تبصره برخوردار خواهند شد .
3. در مورد سایر بیمه شدگان حداقل سابقه پرداخت حق بیمه برای استفاده از مستمری بازنشستگی از تاریخ تصویب این قانون هرسال یکسال افزایش خواهد داشت تا آنکه این حداقل به بیست سال تمام برسد .
4. از تاریخ تصویب این قانون جهت مشمولان این تبصره چهار درصد به نرخ حق بیمه مقرر در قانون تامین اجتماعی افزوده خواهد شد که آن هم در صورت تقاضای مشمولان قانون بطور یکجا یا بطور اقساطی توسط کارفرمایان پرداخت خواهد شد .
5. تشخیص مشاغل سخت و زیان آور و نحوه احراز توالی و تناوب اشتغال نحوه تشخیص فرسایش جسمی و روحی و سایر موارد مطروحه در این تبصره به موجب آیین نامه ای خواهد بود که حداکثر ظرف چهارماه توسط سازمان تامین اجتماعی و وزارتخانه های کار و امور اجتماعی و بهداشت درمان و آموزش پزشکی تهیه و به تصویب هیات وزیران خواهد رسید .
6. بیمه شدگانی که دارای سابقه پرداخت حق بیمه در کارهای سخت و زیان آور به تاریخ قبل از تاریخ تصویب این قانون باشند میتوانند با استفاده از مزایای این قانون در خواست بازنشستگی نمایند در این صورت با احراز شرایط توسط بیمه شده کارفرمایان مربوطه مکلفند حق بیمه مربوطه و میزان مستمری برقراری را تا احراز شرایط مندرج در تبصره ۲ همچنین چهار درصد میزان مستمری برقراری نسبت به سنوات قبل از تصویب این قانون را یکجا به سازمان تامین اجتماعی پرداخت نمایند .
تبصره ۳: بیمه شدگانی که دارای ۳۵ سال تمام سابقه پرداخت حق بیمه باشند میتوانند بدون در نظر گرفتن شرط سنی مقرر در قانون تقاضای بازنشستگی نمایند .
تبصره ۴: زنان کارگر با داشتن ۲۰ سال سابقه کار و ۴۲ سال سن به شرط پرداخت حق بیمه با ۲۰ روز حقوق می توانند بازنشسته شوند .

ماده ۷۷- میزان مستمری بازنشستگی عبارت است از یک سی ام متوسط مزد یا حقوق بیمه شده ضرب در سنوات پرداخت حق بیمه مشروط بر آنکه از 30/35 (سی و پنج سی ام ) متوسط مزد یا حقوق تجاوز ننماید.
تبصره : متوسط مزد یا حقوق برای محاسبه مستمری بازنشستگی عبارت است از مجموع مزد یا حقوق بیمه شده که براساس آن حق بیمه پرداخت گردیده ظرف آخرین دو سال پرداخت حق بیمه تقسیم بر بیست و چها ر.

ماده ۷۸- کارفرما میتواند بازنشستگی بیمه شدگانی را که حداقل پنج سال پس از رسیدن به سن بازنشستگی مقرر در این قانون بکار خود ادامه داده اند از سازمان تقاضا نمایند .

ماده ۷۹- در مورد مستخدمین شرکتهای دولتی که به موجب قانون اکثریت سهام انها متعلق به بخش خصوصی شده یا بشود به ترتیب زیر رفتار خواهد شد :
1. مستخدمین مشمول ماده ۳۳مقررات استخدامی شرکتهای دولتی و مستخدمین شرکتهای دولتی که مشمول مقررات بازنشستگی و وظیفه خاص بوده اند تابع مقررات بازنشستگی ووظیفه مورد عمل خود خواهند بود .
2. مستخدمین شرکتهای دولتی که مشمول قانون بیمه های اجتماعی هستند مشمول مقررات این قانون خواهند شد .
3. سایر مستخدمین تابع مقررات قانون حمایت کارمندان در برابر اثرات ناشی از پیری و از کارافتادگی و فوت خواهند شد .
4. نحوه احتساب سوابق خدمت دولتی مستخدمین مذکور در بندهای ۱و ۳ و میزان پرداخت کسور بازنشستگی توسط مستخدم و کارفرما و همچنین ترتیب تعیین حقوق بازنشستگی و وظیفه مستخدمین آنان به موجب آیین نامه ای خواهد بود که توسط وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی با همکاری سازمان اموراداری و استخدامی کشور به تصویب شورای عالی تامین اجتماعی میرسد .