بررسی تکامل سیستم‌های برنامه‌ریزی منابع سازمانی (ERP و ERP II) و نقش فناوری اطلاعات در بهبود رقابت‌پذیری کسب‌وکارها
چکیده نگاهی به وضعیت فعلی صنایع تولیدی و خدماتی کشور نشان می‌دهد که علی‌رغم تلاش‌های انجام‌شده برای افزایش تولید و بهبود کیفیت، این صنایع همچنان با شتاب رشد جهانی فاصله دارند. اگرچه در برخی صنایع تولیدات به‌لحاظ کمّی کافی و حتی مازاد بر نیاز است، اما سطح کیفی این محصولات از اصول نوآوری و بهبود مستمر که مستلزم استفاده از فناوری‌های نوین اطلاعاتی و مدیریتی است، فاصله چشمگیری دارد.
سیستم برنامه‌ریزی منابع سازمانی (ERP) یکی از این فناوری‌های اطلاعاتی است که به‌عنوان یک نظام یکپارچه اطلاعاتی، مهندسی و مدیریتی در رقابت‌های جهانی مطرح است. با پیشرفت فناوری اطلاعات و ارتباطات، شاهد ظهور نسل جدیدی از این سیستم‌ها به نام ERP II هستیم که علاوه بر یکپارچه‌سازی اطلاعات، فرآیندها و نقش‌های مختلف در محیط‌های تولیدی، امکان دسترسی و کنترل مستقل از زمان و مکان را برای مشتریان، فروشندگان و شرکا فراهم می‌کند.
این مقاله شامل دو بخش است:
در بخش اول، روند تکامل سیستم‌های برنامه‌ریزی منابع سازمانی، از جمله تاریخچه ERP، فواید، هزینه‌ها، فلسفه کاربرد، تعامل ERP با تجارت الکترونیک و ویژگی‌های آن بررسی می‌شود.
در بخش دوم، سیستم ERP II به‌عنوان نسل توسعه‌یافته این سیستم‌ها مورد تشریح قرار می‌گیرد.
مقدمه سیستم‌های برنامه‌ریزی منابع سازمانی از دهه 1960 میلادی با پشت سر گذاشتن فناوری‌هایی همچون MRP (برنامه‌ریزی مواد اولیه)، MRP II (برنامه‌ریزی منابع تولید) و MRP III (برنامه‌ریزی منابع پولی)، تکامل یافته و امروز به سیستم‌های ERP و ERP II رسیده‌اند.
سیستم ERP به‌عنوان یک فناوری اطلاعاتی پیشرفته، نقش مهمی در افزایش کیفیت محصولات، کاهش هزینه‌ها و ایجاد مزیت رقابتی برای سازمان‌ها ایفا می‌کند. این سیستم بخش‌های مختلف سازمان، از جمله حسابداری، مدیریت تولید، مدیریت کیفیت، فروش و توزیع، منابع انسانی و مدیریت پروژه را از طریق یک پایگاه داده مرکزی به هم مرتبط کرده و فرآیندهای سازمانی را یکپارچه می‌سازد.
مروری بر مفاهیم ERP
تاریخچه ERP تاریخچه ظهور ERP به دهه 1960 میلادی بازمی‌گردد که در ابتدا هدف اصلی آن افزایش درآمد و تقویت کسب‌وکار از طریق یکپارچه‌سازی فرآیندها بود. در سال 1972، پنج مدیر شرکت IBM شرکت SAP را تأسیس کردند که نخستین توسعه‌دهنده نرم‌افزارهای ERP محسوب می‌شود.
ERP مفاهیم مختلفی مانند MRP، MRP II و MRP III را در بر می‌گیرد. هدف اصلی این سیستم‌ها یکپارچه‌سازی بخش‌های مختلف سازمان است و این اصل در طول زمان تغییری نکرده است.
فلسفه کاربرد ERP فلسفه به‌کارگیری ERP در سازمان‌ها شامل سه اصل اساسی است:
- یکپارچه‌سازی فرآیندهای کسب‌وکار از طریق متمرکز کردن داده‌های پراکنده.
- انجام فرآیندهای چندمنظوره با استفاده از یک سیستم جامع.
- قابلیت به‌کارگیری هم‌زمان در بخش‌های مختلف سازمان، مانند حسابداری، فروش، مدیریت مواد و دریافت سفارش.
فواید ERP سیستم ERP مزایای متعددی برای سازمان‌ها به همراه دارد که برخی از مهم‌ترین آن‌ها عبارت‌اند از:
- تعیین رابطه بین عرضه و تقاضا در هر نقطه از جهان.
- بهبود دسترسی به اطلاعات برای تصمیم‌گیری‌های مدیریتی بهینه.
- کنترل هزینه‌ها و افزایش نظارت بر عملکرد سازمان.
- تسهیل صدور صورتحساب‌ها، پرداخت حقوق کارکنان و مدیریت مسائل مالی.
- پاسخ‌گویی سریع به نیازهای متغیر بازار.
- ایجاد پایگاه داده‌های یکپارچه درباره مشتریان.
- پیگیری دقیق و به‌موقع سفارش‌های مشتریان.
تعامل تجارت الکترونیک با ERP یکی از چالشهای اصلی سیستم‌های ERP، هماهنگی با فناوری تجارت الکترونیک است. مشتریان و تأمین‌کنندگان تمایل دارند به اطلاعات موجود در سیستم ERP (مانند وضعیت سفارش‌ها و موجودی انبار) از طریق وب‌سایت سازمان دسترسی داشته باشند. بنابراین، شرکت‌ها باید دو مسیر ارتباطی برای دسترسی مشتریان و تأمین‌کنندگان به سیستم ERP فراهم کنند. در زمان خرید ERP، سازمان‌ها باید به قابلیت‌های یکپارچه‌سازی سیستم با وب‌سایت خود توجه کنند و از کارشناسان باتجربه در این زمینه استفاده کنند.
سیستم ERP II: نسل جدید برنامه‌ریزی منابع سازمانی با پررنگ‌تر شدن نقش فناوری اطلاعات در فعالیت‌های تجاری، سیستم‌های ERP II به‌عنوان نسل تکامل‌یافته سیستم‌های ERP معرفی شدند. این سیستم‌ها با هدف بهبود سرعت و اثربخشی فرآیندها و خودکارسازی عملیات سازمانی طراحی شده‌اند.
دلایل پیدایش ERP II ERP II با هدف رفع محدودیت‌های زمانی و مکانی در انتقال داده‌ها و یکپارچه‌سازی اطلاعات شکل گرفت. این سیستم‌ها امکان دسترسی دقیق و سریع به اطلاعات سفارش‌ها، موجودی انبار و سایر فرآیندهای سازمانی را فراهم می‌کنند.
سیستم‌های ERP II نه‌تنها اطلاعات درون‌سازمانی را یکپارچه می‌کنند، بلکه مشتریان، فروشندگان و شرکا را نیز در فرآیندهای سازمانی مشارکت می‌دهند.
نقش فناوری اطلاعات در ERP II فناوری اطلاعات نقش اساسی در توسعه سیستم‌های ERP II دارد. شرکت‌های بزرگ مانند Walmart، FedEx و Dell از IT به‌عنوان یک عامل کلیدی برای بهبود فرآیندهای تجاری استفاده می‌کنند.
ERP II علاوه بر اتوماسیون فرآیندها، از مفاهیمی مانند مدیریت روابط مشتریان (CRM) و مدیریت زنجیره تأمین (SCM) نیز بهره می‌برد. این سیستم‌ها با استفاده از فناوری‌های نوین، ارتباط بین بخش‌های مختلف سازمان و شرکا را تسهیل می‌کنند.
چشم‌انداز آینده سیستم‌های ERP II در آینده، سیستم‌های ERP II نقش بیشتری در مدیریت فرآیندهای تجاری خواهند داشت. تغییرات سریع در فناوری، کسب‌وکارها را ملزم می‌کند که از سیستم‌های اطلاعاتی پیشرفته برای بهبود عملکرد و افزایش رقابت‌پذیری خود استفاده کنند.
این سیستم‌ها با یکپارچه‌سازی اطلاعات و فرآیندها، به شرکت‌ها کمک می‌کنند تا به‌سرعت به تغییرات بازار واکنش نشان دهند و بهره‌وری خود را افزایش دهند.
.
تهیه و تنظیم: محمدرضا آرانی - کارشناس موفقیت مشتریان
یک نظر اضافه کنید
شماره موبایل شما منتشر نخواهد شد.زمینه های مورد نیاز هستند علامت گذاری شده *
امتیاز شما