نویسنده: علی فرهادی محلی -- تماس با نویسنده مقاله

خلاصه: کار آفرینی مفهومی است که همراه با خلقت بشر وجود داشته است. مروری بر ادبیات کارآفرینی نشان می‌دهد که مفهوم کارآفرینی برای اولین بار توسط اقتصاددانان مطرح شد.

کارآفرینی، کانون و مرکز ثقل کار و تلاش و پیشرفت در عصر مدرنیته تلقی شده و به عنوان عامل کلیدی رشد و موتور محرک توسعه اقتصادی شناخته شده است. ما بدون توجه کافی به مقوله «توسعه فرهنگ کارآفرینی و آموزش آن » نمی‌توانیم به شاخص‌های رشد و توسعه که از طریق تغییر در روند تولید،‌ بهره‌وری و افزایش توان فنی و صنعتی در عرصه اقتصاد حاصل می‌شود، دست یابیم.

متن کامل:

چکیده کار آفرینی مفهومی است که همراه با خلقت بشر وجود داشته است. مروری بر ادبیات کارآفرینی نشان می‌دهد که مفهوم کارآفرینی برای اولین بار توسط اقتصاددانان مطرح شد.

کارآفرینی، کانون و مرکز ثقل کار و تلاش و پیشرفت در عصر مدرنیته تلقی شده و به عنوان عامل کلیدی رشد و موتور محرک توسعه اقتصادی شناخته شده است. ما بدون توجه کافی به مقوله «توسعه فرهنگ کارآفرینی و آموزش آن » نمی‌توانیم به شاخص‌های رشد و توسعه که از طریق تغییر در روند تولید،‌ بهره‌وری و افزایش توان فنی و صنعتی در عرصه اقتصاد حاصل می‌شود، دست یابیم.

کارآفرین فردی است که فرصتها را به حداکثر می رساند وکارآفرینی عامل اصلی ایجاد خلاقیت و نوآوری است که فرایند ایجاد ارزش از راه تشکیل مجموعه منحصر به فردی از منابع به منظور بهره‌گیری از این فرصت‌ها است. مفاهیم خلاقیت، ریسک، و نوآوری در کارآفرینی از ضروریاتی است که هم در شروع تولید کالاها و فعالیتهای کارآفرینانه،و هم در انتقال موفقیت‌آمیز شرکت به بازارهای جهانی مؤثرند .بنا براین کامیابی ازآن جوامع و سازمانهایی است که بین منابع کمیاب و قابلیتهای مدیریتی و کارآفرینی منابع انسانی خود، رابطه معنی داری برقرار سازند.

مقاله حاضر با هدف شناخت مفهوم کارآفرینی، اصول، تعاریف، ضرورت و اهمیت و مهارتهای لازم می باشد تنظیم شده است. 

واژگان کلیدی: کارآفرینی، کارآفرین، مهارتهای کارآفرینی، نقشهای کارآفرینی مقدمه امروزه که کار و فعالیت شکل تازه ای به خود گرفته و به سوی خودکارفرمایی و خوداشتغالی در حرکت است. کارآفرینی و کارآفرینان نقش کلیدی در روند توسعه و پیشرفت اقتصادی جوامع مختلف ایفا می کنند. باید توجه داشت که کارآفرینان تنها به ایجاد فرصتهای شغلی جدید نمی پردازند بلکه با ساختار، تفکر، تحرک و فرهنگ لازم دست به تخریب خلاق می زنند تا از دل ویرانه های کهن بنای رفیع آبادانی و پیشرفت را برافرازند شومپیتر 1994)

در جهان کنونی سیستم اقتصادی سرعت زیادی به خود گرفته است و شرکتهایی که نتوانند پابه پای آن حرکت کنند به سرنوشتی جز نابودی نخواهند داشت. افراد خلاق، نوآور و مبتکر به عنوان کارآفرینان منشا تحولات بزرگی در زمینه های صنعتی، تولیدی و خدماتی شده اند و از آنها نیز به عنوان قهرمانان ملی یاد می شود. چرخهای توسعه اقتصادی همــــواره با توسعه کارآفرینی به حرکت درمی آید.

افرادی مثل گلگیت، فورد، گتی، و راکفلر به خاطر فعالیتهای کار آفرینی خود، ثروت هنگفتی به دست آورده اند.

به غیر از اجر مادی، پاداشهای معنوی به دست آوردن چیزی از هیچ، برای آنها بسیار مهم است. برای اکثر انها ارزش پاداشها ی معنوی بسیار بالاتر از ارزشها ی مادی است ( سالاز ملیتو و همکاران، 1380 ص 33)

اهمیت و ضرورت کار آفرینی کارآفرینی بعنوان سمبل و نماد تلاش و موفقیت در امور تجاری بوده و کارآفرینان پیشگامان موفقیتهای تجاری در جامعه هستند. شواهدی وجود دارد که نشان می دهد علت توسعه ی کشور هایی همچون آمریکا، ژاپن و آلمان که از نظر صنعتی توسعه یافته اند، کار آفرینی است.

کار آفرینی هم اکنون به عنوان یک حرفه ظهور کرده است و همانند دیگر حرفه ها باید توسعه یابد و از طریق برنامه های آموزشی و دانشگاهی خاص مبتنی بر مطالعات رفتاری و تجربی، پرورش پیدا کند. پارسون و اسملسر، کار آفرینی را یکی از دو شرط ضروری توسعه ی اقتصادی می دانند. ( شرط ضروری دیگر به نظر آنان عبارت است از خروجی افزوده ی سرمایه ). شومپیتر نیز به علت نقش کا آفرینی در ایجاد نو آوری، آن را محور کلیدی توسعه ی اقتصادی تلقی می کند. (احمد پور و مقیمی، 1385، ص49).

در اهمیت و ضرورت کارآفرینی همین بس که بین سالهای (1980 - 1960) در هند تنها 500 موسسه کارآفرینی شروع به کار کرده اند و حتی بسیاری از شرکتهای بزرگ جهانی برای حل مشکلات خود به کارآفرینان روی آورده اند. آماری از کشور امریکا در دست است که اشاره دارد؛ بیش از 69% از اختراعات و نوآوری ها توسط کار آفرینان واحد های صنعتی کوچک و متوسط انجام شده است ( شاه حسینی ، 1383،ص 74).

سیر تکاملی کارآفرینی کارآفرینی، واژه ای است که از معنی کلمه اش نمی توان به مفهوم واقعی آن پی برد. این واژه به جای کلمه«ENTERPRENEURSHIP » به کار می رود که در اصل از کلمه فرانسوی «ENTERPRENDER » به معنای متعهدشدن  نشأت گرفته است.

بهتر است به جای واژه‌های کارآفرینی و کارآفرینان، واژه‌های ارزش‌آفرینی و ارزش‌آفرینان به کار گرفته شود. "جان باتیست سی" اشراف زاده و صنعتگر فرانسوی در سال (1803) در اثر خود تحت عنوان "پرسش و پاسخ در اقتصاد سیاسی" درباره کارآفرین می نویسد: "کارآفرین عاملی است که تمامی ابزار تولید را ترکیب می کند و مسئولیت ارزش تولیدات، بازیافت کل سرمایه ای را که بکار می گیرد، ارزش دستمزدها، بهره و اجاره ای که می پردازد و همچنین سود حاصل را بر عهده می گیرد" .

وی اولین کسی بود که بر نقش حیاتی کارآفرینان در بسیج منابع اقتصادی بر اساس اصول بهره وری تاکید کرد. (احمدپور، 1376 ، 46 صنعتی و عوامل اصلی تولید خواند . "آلفرد مارشال" (1891)

در اثر خود تحت عنوان "اصول علم اقتصاد" تغییر وضعیت را که ویژگی ذاتی کسب و کارهای بزرگ و دارای مدیریت مستقل تلقی می شد ، درک کرده بود . وی معتقد بود آن صفات عمومی که ویژگی دست اندرکاران کسب و کارهای جدید است، باعث گسترش ابعاد کسب و کار می شود . اما پیشینه مفهوم کارآفرینی در دانش امـــروزی به دویست سال پیش برمی گردد. اولین کسی که این مسئله را مطرح کرد فردی به نام ریچارد کانتیلون (1730) بود تعریف کارآفرینی و کارآفرین مفهوم کارآفرین و کارآفرینی از دیدگاه اقتصاددانان، روانشناسان، تاجران و سیاستمداران متفاوت است.

اقتصاد دانان نخستین کسانی بودند که در نظریه های اقتصادی خود به تشریح کارآفرین و کارآفرینی پرداختند. "ریچارد کانتیلون" (1730) که ابداع کننده واژه کارآفرینی است، کارآفرین را فردی ریسک پذیر می داند که کالا را با قیمت معلوم خریداری می کند و با قیمت نامعلوم می فروشد. " ژوزف شومپترز" اقتصاددانان آلمانی و پدر کارآفرینی، در سال 1934 کار -آفرینی را این گونه تعریف کرد: «هر فرایندی در شرکت که منجر به کالای جدید، ایجاد روش جدید، بازار جدید و منابع جدید می شود ،می گوییم کار آفرینی رخ داده است».

کارآفرینی عامل اصلی ایجاد خلاقیت و نوآوری است و کارآفرینی عبارت است از فرایند ایجاد ارزش از راه تشکیل مجموعه منحصر به فردی از منابع به منظور بهره‌گیری از فرصت‌ها (احمدپور داریانی 1999) کارآفرینی یک فعالیت هدفمند برای ایجاد، نگهداری و توسعه ی تجارتهای سودآور است.

کارآفرین فرصتها را به حداکثر می رساند .( Drucker. 1964) کارآفرینان آخرین مدعیان کنترل عملیاتی سازمان هستند. "هوشلیتز" (1951) معتقد است: "اگر نظریه پردازان مکتب سرمایه داری با یکدیگر اختلاف زیادی داشته باشند ، در یک مسأله با یکدیگر توافق دارند و آن مسأله این است که همراه با رشد تولیدات در جامعه سرمایه داری، یک دسته از افراد جدید که آنها را "بورژواها"، کارآفرینان یا کاسبکاران می نامند، ظهور می کنند و عملکرد کارآفرینان، عدم قطعیت را به دنبال دارد. به نظر "ردلیچ" (1958) کارآفرین در حالی که مدیر، سرپرست و هماهنگ کننده فعالیت های تولیدی است، برنامه ریز، نوآور و تصمیم گیرنده نهایی در یک شرکت تولیدی نیز می باشد. در واقع او، تأمین کننده وجوه و دیگر منابع در شرکت می باشد.

انواع کارآفرینی:

الف) فردی

1- کارآفرینی مستقل فرآیندی است که کارآفرین از ایده اولیه تا ارایه ی محصول خود به جامعه، کلیه ی فعالیت کارآفرینانه را با ایجاد یک بنگاه اقتصادی جدید، به طور مستقل طی می کند.

2- کارآفرینی سازمانی فرآیندی است که کارآفرین تحت حمایت یک سازمان، فعالیت های کارآفرینانه خود را به ثمر می رساند.

ب) گروهی

1- کارآفرینی شرکتی فرآیندی است که یک شرکت طی می کند تا همه افراد آن به کارآفرینی تشویق شده و تمام فعالیت های کارآفرینانه فردی و گروهی به طور مستمر، سریع و راحت در شرکت انجام پذیرد. در این فرآیند هر یک از کارکنان در نقش کارآفرین انجام وظیفه می کنند.

2- کارآفرینی اجتماعی کارآفرینی اجتماعی یک زمینه نوظهوری است که شامل سازمان های غیرانتفاعی است که این سازمانها افراد را در شروع کسب و کارهای انتفاعی یاری می دهند، سازمان های غیرانتفاعی که برای ایجاد نقدینگی برای برنامه هایشان، ارزش اقتصادی ایجاد می کنند از منابع در دسترس به گونه ای خلاقانه برای موضوعات اجتماعی استفاده می کنند.

ویژگی های کار آفرین در تعیین ویژگیهای کار آفرین، برخی به گزینه های روانشناختی و خصوصیات فردی و شخصیتی کار آفرین می پردازند و گروهی به فعالیتها و رفتار های کار فرین و عملکرد وی در محیط توجه می کنند.

مهمترین ویژگی کارآفرین نوآوری است. ژوزف شومپیتر استاد دانشگاه هاروارد، یکی از اولین کسانی بود که درباره کارآفرینی سخن گفته است.

وی در سال 1911 در کتاب خود به نام« نظریه اقتصاد پویا » کارآفرین را نیروی محرکه اصلی در پیشرفت اقتصادی دانسته است.و معتقد است که کارآفرین با ایجاد ترکیبهای تازه از مواد به نوآوری دست می زند. وی معتقد است تعادل پویا از طریق نوآوری و کارآفرینی به وجود می آید و لازمه این کار، تخریب خلاق است. برخی از ویژگیهای فردی و شخصیتی که کارآفرینی را تسهیل می کنند عبارتند از: نوآوری، خلاقیت، اعتماد به نفس، توفیق طلبی، هوشمندی،تعهد، خطر پذیری،نگرش مثبت، بینش و بصیرت، آینده نگری، پشتکار ، توانایی نفوذ در دیگران، انگیزه بالا، عزم و اراده، بیم نداشتن از شکست، قدرت تخیل، وقت شناسی، اعتقاد به کنترل سرنوشت خویش، توانایی تشخیص فرصتهای کشف نشده و ...

به طور کلی هوش هیجانی افراد کارافرین بالا می باشد.

مهارتهای کارآفرینی

1- مهارت‌های شخصی عبارتند از :

1- 1کنترل و نظم درونی - عقیده فرد نسبت به این که وی تحت کنترل وقایع خارجی یا داخلی هست یا خیر را مرکز کنترل می‌نامند. بیشتر کارآفرینان را دارای مرکز کنترل درونی توصیف نموده‌اند. افراد با مرکز کنترل بیرونی معتقدند وقایعی که خارج از کنترل آن‌ها هستند، سرنوشتشان را تعیین می‌کند. کارآفرینان موفق به خود ایمان دارند و موفقیت یا شکست را به سرنوشت، اقبال یا نیروهای مشابه نسبت نمی‌دهند. (احمد پورداریانی ، 1379، ص82)

آن‌ها همچنین این ویژگی را دارند که وقایع پیش آمده را برای خود قابل کنترل می‌دانند. (صمدآقایی، 1377،ص6)

ریسک پذیری _ ریسک پذیری به معنای پذیرش و استقبال از خطرات حساب شده در کسب و کار می‌باشد. این ویژگی از ویژگی‌هایی است که در اکثر کارآفرینان وجود دارد. (صمدآقایی،1377)

نوآوری - نوآوری فرایند خلق چیزی جدید است که ارزش قابل توجهی برای فرد، گروه، سازمان، صنعت یا جامعه دارد. یکی از ویژگی‌های شرکت ها‌ و افراد کارآفرین نوآوربودن آنهاست. حل مسائل و پیگیری فرصت‌ها به راه‌حل‌هایی نیاز دارد که بسیاری از آنها ممکن است مختص یک وضعیت خاص باشند.

بنابراین خلاقیت و نوآوری حاصل از آن، برای بقاء و موفقیت شرکتها امری حیاتی است. (هیگینز، 1381، ص18 و 19) 

توانایی ادارة تغییر - ما در زمانی زندگی می‌کنیم که روند دگرگونی در فناوری‌ها، با شتاب فراوان افزایش می‌یابد و موج‌هایی می‌آفریند که همه صنایع را دربر می‌گیرد. نمی‌توان جلوی دگرگونی‌ها و تغییرات را گرفت یا خود را از آن‌ها پنهان کرد. باید نگاه‌ها را بر آنها دوخته و برای رویارویی با آن‌ها آماده شد. برای مقابله با تغییرات عصر حاضر، برنامه‌ریزی‌ها کمتر و توان پیش‌بینی این گونه دگرگونی‌ها را دارند. البته این بدان معنا نیست که باید از برنامه‌ریزی دست برداشت، بلکه باید همانند سازمان‌ها و واحدهای آتش نشانی تدوین و چیاده سازی شوند، آنها نمی‌توانند مکان و زمان آتش سوزی را در آینده پیش‌بینی کنند ولی گروهی آنچنان توانمند و کارآمد را آماده می‌سازند که می‌توانند همانند رخدادهای عادی به هر پیشامد دشوار و پیش بینی نشده‌ای پاسخ مناسب دهند.

بنابراین، کارآفرین نیز باید به همین صورت توانایی اداره تغییر را داشته باشد و بتواند تغییر جهت باد را تشخیص داده، مسیر مناسب را برگزیند. این توانایی برای ادامة آیندة کار کارآفرین بسیار مهم و حساس است. (نظری ، 1382) 1- 5- تغییرمحوری - دانشمندان و نظریه پردازان مدیریت و علوم رفتاری بر این عقیده‌اند که شرایط بیرونی و درونی سازمان (یا شرکت) همواره در حال دگرگونی است. این دگرگونی‌ها با سرعت انجام می‌پذیرد و تمامی سازمان را دربرمی‌گیرد. در بیرون سازمان شرایط محیطی معمولاً‌ غیرثابت و در نوسان است. شرایط اقتصادی، هزینه و دسترسی به مواد و سرمایه لازم ، تکنولوژی تازه و قوانین و مقررات همگی به سرعت در حال تغییرند.

در درون سازمان کارکنان تغییر می‌کنند و با خود اندیشه‌ها و دانش‌های تازه می‌آورند. (علوی، 1377) در چنین شرایطی کارآفرین یا مدیر به عنوان عامل تغییر همیشه با مسأله تغییر سر و کار دارد، زیرا تغییر امری اجتناب ناپذیر است. او باید در مقابل تغییر نگرشی مثبت داشته باشد و آمادة اعمال تغییر در مواقع لزوم باشد. (اساتید مدیریت، 1379)

1- 6- پافشاری، مقاومت و پشتکار_ افراد موفق به نیروی تلاش و پشتکار ایمان دارند. باور که پافشاری و مقاومت نظام مند برای انجام یک کار همیشه با موفقیت همراه است. هیچ توفیق بزرگی بدون پشتکار و جدیت بی وقفه مقدور نمی‌شود. اگر به موفقیت افراد در زمینه های گوناگون بنگریم، می‌بینیم که آن‌ها لزوماً بهتر، با هوش‌تر، سریعتر و قویتر از دیگران نبوده‌اند، بلکه پشتکار و مقاومت بیشتری داشته‌اند.در واقع بیشتر از آنکه تکی به بهره هوشی ()خود باشند، هوش هیجانی خود را تقویت کردند. یک کارآفرین نیز برای موفقیت در کار خود باید پشتکار و مقاومت لازم را داشته باشد. (نظری، 1382)

1-7- رهبری دوراندیشی _ دوراندیشی، قدرت دیدن همه چیز پیش از آنکه به وقوع بپیوندند. پیتردراکر در کتاب خود «کنترل آشوب و هرج و مرج» مهارتی را شرح می‌دهد که یک مدیر و رهبر خوب به آن نیازمند است، این مهارت که برای کنترل دوران آشوب ضروری است همان دوراندیشی است. (برکر، 1380)

2- مهارت‌های مدیریتی کارآفرینی عبارتند از:

2 - 1 -برنامه‌ریزی و تعیین اهداف _ برنامه‌ریزی بدین معنی است که مدیر از قبل دربارة هدف‌ها و اقدامات مورد نظر می‌اندیشد و کارها و اقدامات وی بر اساس یک روش، برنامه یا منطق قرار دارد. برنامه باعث می‌شود که سازمان دارای هدف‌های بلندمدت شود و مدیر برای دستیابی به این هدف‌ها بهترین رویه‌ها را اتخاذ نماید. (استونر، و همکاران، 1379، ص12)

2- 2- تصمیم گیری _ تصمیم گیری فراگرد گزینش شیوة عمل خاصی برای حل یک مسأله یا یک مشکل ویژه است. تصمیم گیری دو نوع است: تصمیم گیری معمول و با برنامه که مطابق با عادات، قواعد و یا رویه‌های مشخص اتخاذ می‌شود و تصمیم‌گیری غیرمعمول و بی برنامه که تصمیم گیری با مسائل و مشکلات غیرعادی سر و کار دارد.تصمیم گیری، برای یک مدیر یا کارآفرین فعالیتی حساس و پر اهمیت است. (هرسی و بلانچارد، 1379)

2-3 - روابط انسانی - بر پایه پژوهش‌های قابل ملاحظه در دههای 3 و 4 قرن حاضر، این نتیجه‌گیری حاصل شد که محیط‌های کار در واقع زمینه‌های اجتماعی پیچیده‌ای هستند که درک و فهم رفتار در آن‌ها از طریق توجه به نگرش‌های کارکنان، روابط اجتماعی، ارتباطات غیررسمی و متغیرهای دیگر امکان‌پذیر است. ماری پارکتر فالت معتقد بود در هر کار جمعی، مسأله مهم ایجاد و حفظ روابط انسانی پویا و هماهنگ است. (علاقه بند، 1378)

توجه به روابط انسانی در محیط کار برای کارآفرینان و ادارة یک کسب و کار موفق، لازم و ضروری بوده و باید در آموزش کارآفرینان مورد توجه قرار گیرد.

2-4- بازاریابی _ در فرهنگ واژگان بنت(بازاریابی، فرآیند برنامه‌ریزی، طراحی، قیمت گذاری، ترفیع و توزیع ایده‌ها و کالاها و خدمات به منظور خلق مبادله است که اهداف فردی و سازمانی را برآورده می‌سازد. مهارت بازاریابی یکی دیگر از مهارت‌های مورد نیاز برای کارآفرینان است. (اسلام، 1382، ص 9)

2-5- راه اندازی کسب و کار _ عوامل متعددی مانند دولت، منابع مالی که فرد در اختیار دارد، الگوهای نقش و .... در راه اندازی کسب و کار جدید تأثیر دارند. تحصیلات رسمی و تجربة قبلی نیز در فعالیت‌های اقتصادی باعث می‌شود مهارت‌های لازم برای راه اندازی کسب و کار برای کارآفرین مهیا گردد. اگر چه نظام‌های آموزشی از اهمیت ویژه‌ای در این زمینه برخوردارند، ولی افراد در راه اندازی کسب و کار در زمینه‌هایی که قبلاً کار کرده و تجربه دارند موفقیت بیشتری کسب می‌کنند.

به طور کلی نباید فراموش کرد که خصلت‌های کارآفرینان ذاتی نیست، بلکه آنها تربیت می‌شوند و این مهارت را می‌توان در آن‌ها بوجود آورد. (هیسریچ و پیترز، 1383)

2- 6 - مهارت‌های مالی و حسابداری _ حسابداری عبارت است از فن ثبت، طبقه بندی و تلخیص فعالیت‌های مالی یک مؤسسه در قالب اعداد قابل سنجش به پول و تفسیر نتایج حاصل از بررسی این اعداد (نبوی، 1383، ص 5).

حسابداری را زبان تجارت نامیده‌اند. کارآفرینان هر چقدر که این زبان را بهتر یاد بگیرند، بهتر می‌توانند بر زندگی و کسب و کار خود تسلط داشته باشند. (احمد پورداریانی و عزیزی، 1383)

2 -7 - مدیریت _ فرآیند مدیریت مربوط به وظیفه‌ای است مبنی بر کسب اطمینان از این که فعالیت‌هایی به نحوی در حال اجر بوده و به دستیابی به هدفی معین منجر می‌گردند. (پیرنیا، 1382، ص21) این مهارت یکی دیگر از مهارت‌های مورد نیاز کارآفرین است.

2-8 - کنترل - کنترل عبارت است از توجه به نتایج کار (بازخورد) و پیگیری آن برای مقایسه فعالیت‌های انجام شده با برنامه‌ها و اعمال اصلاحات مقتضی در مواردی که انحرافی در انتظارات، صورت گرفته است. (علاقه بند، 1379) کنترل به کارآفرینان کمک می‌کند که بر اثربخشی، برنامه‌ریزی، سازمان دهی و هدایت کردن فعالیت‌ها نظارت نمایند. (استونر، و همکاران ، 1379)

2- 9- مذاکره - مذاکره یک فرآیند ارتباطی بسیار پیچیده و مهارتی مهم برای موفقیت کارآفرینان است. در تجارت، مثل بخشی از زندگی، مذاکره بر اساس این واقعیت شروع می‌شود که مردم یا اشخاص به یکدیگر نیاز دارند: خریداران به فروشندگان، مدیران به کارکنان و کارآفرینان به سرمایه گذاران نیاز دارند. یک رابطه کاری در چهارچوب یکسری موافقت‌ها تعریف می‌شود و هر توافقی حاصل یک فرآیند مذاکره است. (هگی، 1382، ص79)

2-10- مدیریت توسعه - در گذشته مدیران در دنیایی نسبتاً تغییرناپذیر و قابل پیش بینی برای دستیابی به موفقیت تلاش می‌کردند اما امروزه با تحولات شتابنده‌ای مواجهند. آنان با نوآوری‌های مستمر در رایانه و فن آوری اطلاعات روبرو هستند و دنیای پرآشوب، بازارهای متغیر و شیوه‌های زندگی غیرثابت مصرف کنندگان در برابرشان قرار دارد. برای مقابله با چنین نیروهای متغیری، مدیران امروزی باید توانایی دگرگون کردن و نوکردن را داشته باشند.

مدیریت توسعه روش‌هایی را فراهم می‌آورد که به طور منظم سبب تغییر سازمان و بهبود آن می‌شود. هدف از توسعه و بهبود سازمان اثربخش ترکردن آن و افزایش فرصت‌ها برای افراد است تا بتوانند نیروهای بالقوة خود را به فعل درآورند. (هاروی و براون، 1377)

3- مهارت‌های فنی کارآفرینی عبارتند از: -1مهارت‌های نوشتاری _ مهارت نوشتاری، فعالیت یا هنر تنظیم کلمات و حروف بر روی کاغذ، چوب و یا هر چیز دیگر با هدف ثبت افکار و به منظور برقراری ارتباط با دیگران است. این نوع ارتباط با علائم مشهود و نمایان نوشته و یا چاپ شده صورت می‌گیرد. (Brianing dictionary)ارتباطات شفاهی یا ارتباطات کلامی _ ارتباط عبارت است از فرآیند انتقال و تبادل اندیشه‌ها، احساسات و عقاید دو نفر یا بیشتر با استفاده از علائم و نمادهای مناسب به منظور تأثیر، کنترل و هدایت دیگران. وقتی در جریان ارتباط، پیام‌ها به صورت رمزهای کلامی و یا شفاهی انتقال یابند، آن ارتباط را ارتباط شفاهی گویند، مانند بحث و گفتگوی فرد با فرد یا فرد با گروهی دیگر. (شعبانی، 1377)

3 نظارت یا ارزیابی محیط - سیستم نظارت و ارزیابی محیط را کاوتس1به این صورت تعریف می‌کند:- آشنایی با روند جریان‌های سیاسی، اقتصادی، اجتماعی، علمی و فنی و حوادث مهم داخل سازمان یا شرکت. - مشخص کردن خطرات بالقوه و فرصت‌ها و تغییراتی که آن خطرات به طور ضمنی بیان می‌کنند.موارد بالا، باعث درک وضعیت آینده توسط مدیران و کارکنان شده، به سازمان در تعیین استراتژی‌هایش یاری می‌رساند.

(Morrison ) 4مدیریت کسب و کار - کارافرین باید از طریق تحلیل محیط خارجی ، کسب و کار اصلی سازمان و اوضاع رقبا راتعیین و ان را مدیریت کند.

تکنولوژی _ تکنولوژی مجموعه‌ای از سخت افزار و نرم افزار است که باید به شکل مناسبی ترکیب شود تا تولید کالا و خدمات امکان پذیر گردد. اجزای تکنولوژی عبارت است از: - تجهیزات، ماشین آلات و ابزار - مهارت و تجربة انسانی - داده‌ها و دانش، فنون، روش‌ها و فرآیندها - سازمان و مدیریت در عمل، ترکیبات متفاوتی از اجزای مذکور تکنولوژی، یک کسب و کار را شکل می‌دهد. یکی از تصمیمات مهم کارآفرینان در ایجاد کسب و کار، انتخاب مناسب است. در این تصمیم، کارآفرین باید ترکیب مناسبی از اجزای فوق را به کار گیرد تا در راه اندازی و توسعه کسب و کار جدید، موفق باشد.(یدالهی فارسی، 1383، ص10) مهارت میان فردی _ مهارت میان فردی به توانایی شخص در داشتن رفتاری اثربخش و کارآمد با افراد دخیل در تولید برای رسیدن به اهداف سازمان گفته می‌شود. (erto, Newgren,)

- مهارت شنیداری _ یک کارآفرین به عنوان صاحب یک کسب و کار باید گوش دادن به حرف‌های دیگران را یاد بگیرد چرا که اطلاعات حاصل از آن بسیار مهم است. او باید این کار را به شکل مؤثر انجام دهد زیرا گوش دادن مؤثر کاری فعال است تا منفعل. در گوش دادن منفعل شخص مثل یک ضبط‌صوت عمل کرده و تنها به جذب اطلاعات داده شده می‌پردازد.

اما در گوش دادن فعال فرد باید کوشش کند تا به جای شنیدن آنچه که خود دوست دارد از کلام گوینده بهره‌مند شود و منظور اصلی او را از گفته‌هایش بفهمد. او باید همه کارهای لازم را به منظور دریافت معنا و مفهوم مورد نظر گوینده انجام دهد. (رابینز، 1382) 

توانایی سازماندهی _ توانایی سازماندهی مستلزم آن است که منابع (افراد، سرمایه و تجهیزات) به مؤثرترین شیوه برای حصول هدف‌ها فراهم شود. بنابراین سازماندهی شامل ترکیب و یگانه سازی منابع است. (هرسی و بلانچارد، 1379)

ایجاد شبکه‌های مدیریت (مدیریت مشارکتی)_ مدیریت مشارکتی فلسفه‌ای است که ایجاب می‌کند تصمیم گیری سازمانی چنان صورت گیرد که اطلاعات و درون داده‌ها و مسئولیت به پایین‌ترین رده مربوط به آن واگذار گردد. به طور خلاصه مدیریت مشارکتی به معنای درگیرکردن کارکنان در فرآیند تصمیم گیری است. (کرمی و گودرزی، 1382)

مربی گری_ تعاریف زیادی از مربی گری شده است. بعضی معتقدند مربی گری فقط آموزش دادن چیزی به دیگران است و بر جنبة آموزشی آن تأکید دارند؛ بعضی دیگر معتقدند که مربیگری یادگیری را تسهیل می‌کند. از دیدگاه جان وایت مور(2004)

مربی گری شکوفا ساختن ویژگی‌های بالقوه افراد است و کمک می‌کند که موفقیتشان به حداکثر برسد. مربیگری، مهارتی است که از آن برای افزایش موفقیت افراد در تیم استفاده می‌شود. همچنین مربی کسی است که افراد را به سوی پیشرفت برانگیخته، راهنمایی و هدایت می‌کند. (Magazine of NCNO) با توجه به آنچه ذکر شد، کارآفرین باید نقش مربی را برای افراد تیم و گروه خود بازی کند. گروه یا تیم ممکن است جمعی از افراد باشد که برای کسب و کار آن‌ها را گرد هم می‌آوریم. بازیگر و ایفاکنندة نقش در تیم _ مهارت‌های تیم سازی برای کارآفرینان امری ضروری است.

کارآفرینان به توسعه و تقویت نگرش مثبت همچنین اتخاذ روش‌هایی سازمان یافته در رهبری نیاز دارند تا بتوانند تیم منسجمی ایجاد نمایند که همه کارکنان نسبت به اهداف مشترک، برانگیخته شوند و خود نیز باید به عنوان عضوی از تیم و همراه با دیگر کارکنان در تیم فعالیت کنند.

کارآفرینانی که این مهارت را به کار می‌برند از موفقیت بیشتری برخوردار می‌گردند و در نتیجه محیط کاری آن‌ها کارآمدتر خواهد شد. (مادوکس، 1382) نتیجه گیری اصولاًکارآفرینی به معنای فعالیت خلاق برای کسب ارزش از طریق ایجاد یک شرکت یا سازمان است. کارآفرین تلاش می -کند تا از طریق شناسایی و پی گیری فرصت ها بدون در نظر گرفتن منابع در اختیار خویش به ارزش آفرینی بپردازد(احمد پور ، 1381، ص 24) .

کارآفرینی فرایندی است که ازطریق تجربه و انتقال آن، قابل آموزش و قابل یادگیری است.

به عقیده «آلفرد مارشال» کارآفرینان افرادی هستند که ماجراجویی می کنند و ریسک آن را متقبل می شوند. سرمایه و نیروی کار را گرد هم می آورند، برنامه کلی آن را تنظیم می کنند و بر جزئیات آن نظارت می نمایند. این کارآفرین باید توانایی مدیریت کارها را از طریق افراد داشته باشد و آن را در محیطی سامان دهد که ماجراجویی و ریسک، جزء ذاتی آن است.

بنابراین در دنیای در حال تحول امروز،کامیابی ازآن جوامع و سازمانهایی است که بین منابع کمیاب و قابلیتهای مدیریتی و کارآفرینی منابع انسانی خود رابطه معنی داری برقرار سازد. تا با استفاده از این توانمندی ارزشمند، سایر منابع جامعه و سازمان را به سوی ایجاد ارزش وحصول رشد و توسعه، مدیریت و هدایت کنند.

منابع فارسی:

1- احمدپور داریانی، محمود ”کارآفرینی: تعاریف، الگوها و نظریات” تهران: شرکت پردیس 57، چاپ اول ،سال 1378.

2- احمد پورداریانی، محمود. عزیزی، محمد. ”کارآفرینی”.انتشارت محراب قلم. چاپ اول، 1383.

3- احمد پورداریانی،محمود.مقیمی، سید محمد. ”مبانی کارآفرینی”،تهران، فرااندیش،چاپ چهارم،1385 4 اسلام، علی‌اکبر. ”برنامه‌ریزی بازاریابی. ” شرکت چاپ و نشر بازرگانی. 1382.

5- استونر. جیفر، زی. اف، فریمن، آر، ادوارد. گیلبرت. دانیل، آر. ” مدیریت”. ترجمة علی پارسیان و سیدمحمد اعرابی. انتشارات دفتر پژوهش‌های فرهنگی. 1379.

6- برکر، جویل آرتور.”هنر کشف آینده. ” ترجمة نغمه خادم باشی. انستیتو ایزایران. 1380.

7- پیرنیا، احمد. ”مدیریت برنامه ریزی سیستم‌های استراتژیک”. انتشارات ایزایران. 1382.

8- جمعی از اساتید مدیریت. ”مقاومت در برابر تغییر”. مرکز آموزش مدیریت دولتی. 1379.

9- خلاصه کتاب،«” تنها بی‌پروایان پایدارند”». گاهنامه کارآفرینان. سال اول. شماره 1. 1382.

10- رابینز، استیفن پی. «”کلید طلایی مدیریت منابع انسانی”». غلامحسین خالقانی. سازمان فرهنگی فرا. 1382.

11- سالاز ملیتو و همکاران ”مقدمه ای بر کارآفرینی،” ترجمه سیامک نطاق ، انتشارات محک ، چاپ دوم ، 1380

12- سلجوقی، محمد ”کارآفرینی و پروژه ”کرمان، خدمات فرهنگی کرمان، 1383.

13- شعبانی، حسن.« ” روش‌ها و فنون تدریس”». انتشارات سمت. 1377.

14- شاه حسینی، علی. ”کارآفرینی”، انتشارات آپبژ، چاپ اول ، 1383

15- صمد آقایی، جلیل. ” از کارآفرینی تا جان آفرینی”. مجله تدبیر. شماره 87. آبان 1377.

16- علاقه‌بند، علی. ”مبانی نظری و اصول مدیریت آموزشی”. انتشارات روان. 1378.

17- علاقه‌بند، علی. ” مقدمات مدیریت آموزشی”. انتشارات روان. 1379. 18- علوی، سیدامین‌الله. ”روانشناسی مدیریت و سازمان”. انتشارات مرکز آموزش مدیریت دولتی. 1377.

19- کرمی، مرتضی. گودرزی، احمد. مهارت‌های مدیران اثربخش انتشارات وزارت کار و امور اجتماعی. چ آ. 1382.

20-فصلنامه تخصصی و اشتغال و کار آفرینی” نگاهی به تجارب کارآفرینی کشورها در حال توسعه ”.سال سوم ، شماره10،تابستان 84

21- مقیمی ،سید محمد” کارآفرینی در نهادهای جامعه مدنی”،(پژوهشی در سازمانهای غیردولتی «NGOs » ایران)،» موسسه انتشارات و چاپ دانشگاه تهران و مرکز کارآفرینی دانشگاه تهران، چاپ اول ،بهار 1383

22- مادوکس، رابرت. ” تیم سازی”. ترجمه رضا اسکندری. انتشارات انستیتو ایزایران. 1382.

23- نظری، مریم. ”از صفر تا بی‌نهایت”. راه کارآفرینان. شماره 2. 1382.

24- هاروی، دونالداف. براون، دونالدار. ”رویکرد تجربی به توسعة سازمان (مدیریت تحول) ”.ترجمه عباس محمدزاده. انتشارات مرکز آموزش مدیریت دولتی. 1377.

25- هرسی، پال. بلانچارد، کنث. ”رفتار سازمانی”. ترجمه علی علاقه‌بند. انتشارات امیر کبیر. 1379.

26- هگی، جان ادموند. ” هفت راز ارتباطات مؤثر در کسب و کار”. ترجمة حسن نصیری قیداری و حمیدرضا مرادخانی. مؤسسه خدمات فرهنگی رسا. 1382.

27- هیستریچ، رابرت‌دی. پیترز، مایکل‌پی. ” کارآفرینی(جلد اول) ”،. ترجمة سید علیرضا فیض‌بخش و حمیدرضا تقی‌یاری. انتشارات علمی دانشگاه صنعتی شریف. 1383.

28- هیگینز، جیفرام. ”کارآفرینی: 101 تکنیک حل خلاق مساله”. ترجمه محمود احمدپورداریانی. انتشارات امیر کبیر. 1381.

29- یدالهی فارسی، جهانگیر. ” نقش انتخاب تکنولوژی در موفقیت کارآفرینان”. راه کارآفرینان (ویژه نامه اولین جشنواره کارآفرینی شیخ بهایی). 1383
منایع انگلیسی: 30- Barry, C. (1994), “New directions in research on venture capital finance”, Financial Management. Vol.23, no.3 31- Brianing dictionary.(2005). Writhing. www.braingdictionary.com 32-Certo, smuel C. Kenne. (1997). Newgren. Interpersonal skill development: The experiential training unit of the training 33 - Magazine of NCNO.(2004). Just for tennis stars? www.opm.co.uk/down/oad/papers/coachingartich.pdf. 34 - Morrison, James L.(2000). Environmental Scanning. www.horizon-unc-edu/courses /papers/enviroscan/default.asp. 52k-28Nov منابع اینترنتی: 35 -http://karafarinha.blogfa.com 36. www.braingdictionary.com Brianing dictionary.(2005). Writhing 37. WWW.VIPGO.NET BUSINESS SUCCESS 38. http://www.morebusiness.com/running_your_business/financing/over[view].brc 39-.http://www.jobiran.com/job_support/default.htm#6 40-.WWW.DOMINIONPOST.COM