تلفن اینترنتی سرویسی است که در چند سال اخیر به موازات ارائه دیگر سرویس های اینترنت بسیار سریع جایگاه خود را در بازار مصرف ایران تثبیت کرده و هم چنان نیز به لحاظ تعداد مصرف کنندگان رو به گسترش است. با استفاده از این سرویس می توان تماس های بین المللی را با هزینه مناسب و همانند برقراری ارتباط مستقیم مخابراتی تنها با یک خط تلفن و خرید خدمات از یک سرویس دهنده تلفن اینترنتی برقرار کرد.

این فناوری در شبکه های ارتباطی و از جمله اینترنت توسط سیستم های سخت افزاری که VOIP Gateway نامیده می شود، فراهم می شود. شاید معروف ترین ارائه دهنده این تجهیزات هم شرکت Ciscoباشد. پروتکل ارتباطی مورد استفاده H۳۲۳ معروف است و نحوه برقراری ارتباط نیز همانند بقیه تماس های IP به طور معمول پروتکل TCP/IPدر شبکه های محلی یا جهانی است. برقراری ارتباط بینVOIP Gateway های مستقر در سرتاسر دنیا که به ارائه جداول مسیرهای اینترنتی (Routing Tables) مربوط به پیش شماره هر کشور منجر می شود، برعهده International Carriers و یا در اصطلاح «اپراتورهای بین الملل» است. به لحاظ بستر مورد نیاز ارتباطی خطوط اینترنت فعلی جواب گوی یک بستر با کیفیت و مطمئن برای برقراری ارتباطات است؛ البته به لحاظ بعضی نکات ظریف که همان اختصاص پهنای باند به صورت تضمینی است.

البته این ارتباط اینترنت توسط مشترک برقرار نمی شود بلکه توسط سرویس دهنده برقرار می شود. این سرویس به طور معمول از طریق کارت های اعتباری در اختیار مشترکان قرار می گیرد و با هر نوع دستگاه تلفن که سیستم TONE را پشتیبانی می کند، قابل دریافت است.

● نحوه کار سیستم تلفن اینترنتی Voice Over IP

در استفاده از سیستم تلفن اینترنتی مشترک ضمن برقراری ارتباط با تلفن سرویس دهنده که همان دستگاه VOIP Gateway است، بعد از انجام مراحل واردکردن شماره کارت و تایید وجود اعتبار، شماره کشور مورد نظر را به سیستم می دهد و تمامی مراحل از طریق گوشی و خط تلفن مشترک صورت می گیرد.

سیستم نیز با توجه به میزان اعتبار و نرخ مکالمه آن کشور که به صورت کامل در بانک اطلاعاتی وجود دارد، حد اکثر میزان مکالمه را تعیین و مشترک را به سمت اپراتور بین الملل از طریق خط اینترنت هدایت می کند. برای گستردگی شبکه اپراتورهای بین الملل، به طور معمول این شرکت ها برای پشتیبانی تلفن اینترنتی بیشتر نقاط دنیا خدمات خود را در اختیار یکدیگر قرار می دهند و در برخی موارد به صورت اشتراکی فعالیت می کنند.

● نحوه برقراری ارتباط

با سیستم های VoIP به یکی از ۳ روش زیر می توان ارتباط تلفنی برقرار کرد:

▪ (ATA(gateway

ساده ترین روش برقراری ارتباط VoIP با استفاده از(ATA(Analog Telephone Adaptorهاست که gateway هم نامیده می شود. این ابزارها این امکان را می دهد که بتوان از تلفن های آنالوگ استاندارد استفاده کرد.در این روش به آسانی می توان handset استاندارد را به ATA متصل کرد، سپس ATA را به رایانه یا ارتباط اینترنت وصل کرد.

با این کار کاربرها قادر به برقراری ارتباط VoIP خواهند شد به گونه ای که ATA سیگنال آنالوگ را از تلفن استاندارد می گیرد و سپس آن را به سیگنال دیجیتال آماده برای انتقال در بستر اینترنت تبدیل می کند. همراه برخی ATAها یک نرم افزار است که روی رایانه load میشود و کاربر را قادر می سازد که آن را برای VoIP با دقت پیکربندی کند.

▪ IP Phones

این handsetها به طور کامل شبیه handsetهای استاندارد معمولی و دارای یک کانکتور RJ ۴۵ Ethernet به جای کانکتورهای استاندارد RJ۱۱ است. این تلفن ها تمام نرم افزار و سخت افزار لازم را برای برقراری ارتباطات VoIP به صورت built-in دارد. در صورت راه اندازی این سیستم تمامی ارتباطات تلفنی به عنوان مثال در بین ۲ سازمان در ۲ شهر مختلف رایگان می شود.

▪ رایانه به رایانه

این روش آسانترین روش استفاده از فناوری VoIP است. شرکت های زیادی هستند که نرم افزارهای مقرون به صرفه ای ارائه می دهند که می توان برای این نوع VoIP از آن استفاده کرد.

شرکت های تلفنی بزرگ امروزه با استفاده از VoIP هزاران تماس تلفنی راه دور را از طریق یک circuit switch به درون یک IP gateway مسیردهی می کنند. این داده ها در طرف دیگر توسط یک gateway دریافت و سپس با یک circuit switch محلی دیگر مسیردهی می شود. هر روزه شرکت های بیشتری سیستم های تلفنی VoIP را نصب می کنند به گونه ای که فناوری VoIP به صورت گسترده ای در حال رشد است.

● مزایای VoIP

ازآن جا که با استفاده از VoIP از هر مکانی می توان به پهنای باند مناسب دسترسی داشت، امکان برقراری ارتباط وجود دارد و کاربران میتوانند حتی به هنگام مسافرت ATAها یا IP Phoneهایشان را به همراه داشته باشند و از تمام خدمات تلفن خانگی شان استفاده کنند.

VoIP دارای سرویس های مختلفی است که می توان به موارد زیر اشاره کرد:

▪ Caller ID

▪ Call Waiting

▪ Call Transfer

▪ Repeat Dialing

▪ Return Call

▪ Three-way Dialing

از دیگر قابلیت های سیستم VOIP می توان به موارد زیر اشاره کرد:

▪ انتقال تماس تلفنی به یک شماره تلفن خاص (Forwarding)

▪ ارسال مستقیم تماس به Voicemail

▪ ارسال پیغام اشغال بودن مشترک به تماس گیرنده

▪ امکان سرویس در دسترس نبودن مشترک

بسیاری از سرویس های VoIP امکان بررسی Voicemail کاربر را از طریق اینترنت یا توسط فایل پیوست نامه الکترونیکی به رایانه یا PDA می دهد. در هنگام تهیه سرویس VoIP از سیستم تلفن و سرویس دهنده VoIP درباره قابلیت های آن و هزینه خدمات سوال کنید.