تاثیر فناوری اطلاعات بر رقابت در کسب و کار : (بخش اول)

مقدمه :

امروزه فناوری اطلاعات به عنوان یکی از مهمترین علومی است که زندگی ما را تحت تاثیرخود قرار داده است . هر چند از طول عمر پر خیر و برکت این علم بیش از دو دهه نمی گذرد ولی در این مدت کوتاه هم تاثیرات عمیق خود را بر تمامی وجوه زندگی و علی الخصوص کسب و کار ما گذاشته است به نحوی که این اثر از کل اثرات عصر کشاورزی و صنعت در طول بیش از 5000 سال گذشته بیشتر و نمایان تر می باشد.
تاثیرات مثبت و منفی این فناوری بر روی کسب و کار و میزان سود دهی در رشته ها و صنایع مختلف متفاوت است .در این مقاله به بررسی اجمالی این اثرات از دیدگاه پورتر می پردازیم.
در ابتدا مدل نبروهای رقابتی پورتر بر روی شرکتها و سازمان ها را بررسی می نماییم و سپس در بخش 2 مقاله راهبردهایی را که پورتر در مقابله با این فشارها ارائه نموده است، را بررسی می کنیم.

مدل نیروهای رقابتی 5 گانه پورتر:

پورتر(2001)وهارمون(2001)بعضی راههای تأثیرگذار اینترنت بررقابت رادر5 عامل،مطرح می کنند:

• تهدید تازه واردین

• قدرت چانه زنی تأمین کنندگان.

تأثیر اینترنت بر تأمین کنندگان متفاوت است .
ازیک طرف، خریداران می توانند تأمین کنندگان جایگزین را یافته و قیمت ها را آسان تر مقایسه کنند و بدین ترتیب، قدرت چانه زنی تأمین کنندگان را کاهش دهند .
 از سوی دیگر، وقتی سازمان ها از اینترنت جهت یکپارچه ساختن زنجیرۀ تأمین خود استفاده کرده و به مبادلات دیجیتالی وارد می شوند، تأمین کنندگان با وابسته کردن مشتریان به خود و افزایش هزینه جابجایی، قدرتمند می گردند.

• قدرت چانه زنی مشتریان (خریداران).

وب، دسترسی خریداران به اطلاعات مربوط به محصولات و تأمین کنندگان را به طور عمده ای افزایش می دهد؛ فناوری های اینترنت هزینه جابجایی را برای مشتریان کاهش داده و خریداران به راحتی می توانند از تأمین کنندگان فرعی نیز خرید کنند .
 این بدان معنی است که اینترنت چانه زنی مشتریان را به طور عمده ای افزایش می دهد
 

• خطر محصولات یا خدمات جایگزین .

صنایع مبتنی بر اطلاعات در این مورد، در معرض بیشترین خطر قرار دادند. هر صنعتی که در آن، اطلاعات دیجیتالی را جایگزین کالا (مانند موسیقی، کتاب و نرم افزار) می کند، باید اینترنت را به عنوان یک تهدید بداند.
 

• رقابت بین شرکت های موجود در صنعت

 آشکار بودن برنامه های اینترنتی در وب باعث می شود سیستم های اختصاصی را نتوان به راحتی مخفی کرد . این امر تفاوت بین رقبا را کاهش می دهد. در اکثر صنایع، گر ایش به سمت اینترنت جهت کاهش نسبت هزینه های متغیر به هزینه های ثابت، باعث تخفیف در قیمت ها می شود و درعین حال، رقابت به قیمت بستگی پیدا می کند. هر دوی این نیروها، باعث رقابت و درنتیجه کاهش قیمت در یک صنعت می شوند.
 
نتایج :
  پورتر نتیجه می گیرد که تأثیر کلی اینترنت ، افزایش رقابت است که تأثیر منفی برسود آوری دارد .
 پورتر معتقد است : تناقض عمده اینترنت این است که دقیقاً آنچه جزومنافع آن محسوب می شود مانند در دسترس قرار دادن اطلاعات به طور گسترده، کاهش مشکلات خرید، بازاریابی و توزیع، آسان تر شدن شناخت بین کسب و کارها و مشتریان وانجام تراکنش بین آنها، کار را برای شرکت ها جهت تبدیل این منافع به سود، مشکل ترمی سازد.

منبع :
کتاب فناوری اطلاعات در مدیریت؛دگرگونی سازمانها در اقتصاد دیجیتالی/ افرایم توربان؛مترجم حمیدرضاریاحی

تهیه کننده : عزیزاله خرم آبادی کارشناس ارشد مدیریت فناوری اطلاعات
ایمیل : azhk2000@yahoo.com