مدیریت ارتباط با توزیع کنندگان یا supplier relationship management (SRM) رویکردی سیستماتیک از ارزیابی مشارکت و تأثیر تأمین کنندگان بر موفقیت، تعیین تاکتیک برای به حداکثر رساندن عملکرد تامین کنندگان و توسعه رویکرد راهبردی برای اجرای این تصمیمات است. SRM به ایجاد روابط مثبت خریدار و تامین کننده کمک می کند و تعیین می کند که کدام فعالیت ها در ارتباط با هر تامین کننده باشد. مدیریت ارتباط با تامین کنندگان توسط متخصصان زنجیره تامین درگیر در زمینه هایی نظیر تهیه، مدیریت پروژه و عملیات که در آن این متخصصان به طور مرتب با تامین کنندگان مقابله می کنند، استفاده می شود. SRM شامل هر دو روش تجاری و نرم افزار است.

اهداف مدیریت ارتباط با تامین کننده

تعریف مدیریت ارتباط با تامین کننده می تواند سازمان به سازمان متفاوت باشد. با این حال، هدف معمول SRM، ساده سازی و بهبود فرآیندهای بین یک خریدار و تامین کنندگان آن - سازمان هایی که کالاها و خدمات را عرضه می کنند - می باشد. درست همانطور که مدیریت ارتباط با مشتری ( CRM ) برای تسهیل و بهبود فرآیندهای بین یک شرکت و مشتریان آن می باشد. تمرکز SRM مبتنی بر توسعه روابط متقابل سودمند با تامین کنندگان، جهت ارتقای کیفیت، بهره وری، نوآوری و سایر مزایا به ویژه آنهایی است که به عنوان استراتژیک ترین برند شناخته شده اند.

مدیریت ارتباط با تامین کننده به طور فزاینده ای اهمیت یافته است، زیرا شبکه های تامین کننده خریدار روز به روز بیشتر به هم وابسته می گردند و شرکت ها به شدت به تامین کنندگان استراتژیک وابسته هستند. SRM یک مرجع مشترک برای ایجاد ارتباط موثر بین شرکت و تامین کنندگان و اندازه گیری عملکرد عرضه کنندگان ایجاد می کند.

فرآیند مدیریت ارتباط با تامین کننده

درست همانطور که تعریف واقعی مدیریت ارتباط با تامین کننده بسته به اینکه کدام سازمان آن را تعریف می کند می تواند متفاوت باشد، ، فرایندهای منابع استراتژیک مربوط به SRM نیز می تواند متفاوت باشد. با این حال، این دسته بندی های گسترده را می توان برای درک فرایندهای مدیریت رابطه مهم تامین کننده زیر استفاده کرد:

    تقسیم بندی تامین کنندگان، که دسته بندی تامین کنندگان بر اساس اهمیت آنها برای کسب و کار، انجام می شود؛
    توسعه مدل های حکومتی و مدیریت عملکرد برای پیاده سازی فرآیندهای کسب و کار و اختصاص ذینفعان به اهداف کسب و کار
    بهبود روابط با تامین کنندگان، که شامل به اشتراک گذاری اطلاعات استراتژیک با تامین کنندگان کلیدی برای توسعه محصولات و خدمات بهتر است.

اولین گام در مدیریت ارتباط با تامین کنندگان، تعیین مشارکت تامین کنندگان است، به خصوص با توجه به اهمیت استراتژیک آنها برای موفقیت کسب و کار. تأمین کنندگان مختلف بر سودآوری سازمان تاثیر دارند. به عنوان مثال، تامین کننده ثابت ABC Smartphone Company تأثیر کمی در سودآوری کمپانی دارد، اما تأمین کننده اصلی الکترونیک آن تأثیر زیادی دارد. هر گونه خطری برای سازنده ی الکترونیک، خطری جدی برای گوشیهای هوشمند ABC است. این باعث می شود که سازنده الکترونیک یک شریک کلیدی استراتژیک باشد.

پس از فرآیند تقسیم بندی تامین کننده، سهامداران باید راهبردها و فرآیندهای اصلی را تعیین کنند. در صورت مناسب بودن کار با تامین کنندگان کلیدی استراتژیک، این شامل ذینفعان مناسب تشکیل پروسه های حکومتداری داخلی، اختصاص دادن به گروه های خاص یا افراد روابط عرضه کننده خاص می شود. این همچنین شامل تنظیم و اندازه گیری اقدامات عملیاتی، با بررسی مشارکتکنندگان برای اطمینان از اینکه فرآیندهای در مسیر هستند.

یکی از مزایای مهم مدیریت ارتباط با تامین کننده، امکان همکاری با شرکای استراتژیک برای افزایش نوآوری از طریق بهبود فرآیند، توسعه محصول یا هر دو است.

توجه داشته باشید که هرچند مدیریت ارتباط با فروشنده می تواند به تمامی سطوح شرکا اعمال شود، اهداف در سطوح مختلف متفاوتند.

نرم افزار SRM

عمده فروشندگان نرم افزار مدیریت ارتباط با تامیین کننده شامل SAP Relationship Management، SAP Ariba و Oracle PeopleSoft. البته سیستم های SRM کمتر شناخته شده دیگری نیز وجود دارد.

امکانات نرم افزار SRM ترکیبی از ویژگی ها و قابلیت ها را ارائه می دهند. یک دیدگاه مفید از دسته های کاربردی نرم افزار SRM با مشاوره شرکت Capgemini در مقاله تحقیقاتی SRM از 2016 تا 2017 مشخص شده است. که دسته بندی های زیر را شامل می شود:

     هوش تدارکاتی، مانند مدیریت ریسک تامین کننده؛
     مدیریت چرخه عمر محصول، مانند مدیریت استراتژی نمونه کارها؛
     Sourcing، مانند توسعه استراتژی؛
     مدیریت داده های تامین کننده، مانند تأیید درخواست های تامین کننده؛
     مدیریت عملکرد تامین کننده، مانند تنظیم بازده عملکرد؛
     مدیریت قرارداد، مانند ایجاد قراردادهای عرضه کننده؛
     مدیریت کاتالوگ، مانند قابلیت های کاربر؛
     تدارک عملیاتی، نظیر پردازش سفارشات خرید؛ و
     منابع خارجی، مانند درخواست مشخصات

SRM چیست؟

در دنیای پیچیده و پررقابت کسب ‌وکارهای امروزی، موفقیت یک سازمان تنها به کیفیت محصولات یا خدمات آن بستگی ندارد؛ بلکه کارایی زنجیره تأمین و کیفیت تعاملات با تأمین ‌کنندگان نقش تعیین ‌کننده ‌ای در عملکرد کل سازمان ایفا می ‌کند. تأخیر در تأمین مواد اولیه، ضعف هماهنگی میان واحدهای سازمانی و وابستگی به تأمین ‌کنندگان محدود، می ‌تواند منجر به افزایش هزینه ‌ها، کاهش کیفیت و حتی از دست رفتن فرصت‌ های تجاری شود.

در چنین شرایطی، بسیاری از سازمان ‌ها با پرسشی اساسی مواجه‌ اند: چگونه می‌ توان روابط با تأمین ‌کنندگان را به ‌صورت استراتژیک و علمی مدیریت کرد تا علاوه بر کاهش ریسک‌ ها، ارزش افزوده واقعی برای سازمان ایجاد شود؟ پاسخ این پرسش در رویکرد مدیریت ارتباط با تأمین ‌کنندگان (SRM – Supplier Relationship Management) نهفته است.

در این مقاله از ‌سایت طلوع سافت، با بررسی مفاهیم، مزایا، کاربردها و چالش‌ های  SRM، نشان خواهیم داد که این رویکرد چگونه می ‌تواند سازمان ‌ها را در دستیابی به بهره ‌وری بالاتر، بهبود کیفیت و توسعه همکاری ‌های پایدار با تأمین ‌کنندگان یاری کند.

سیستم مدیریت ارتباط با تامین کنندگان چیست؟

مدیریت ارتباط با تأمین ‌کنندگان (SRM – Supplier Relationship Management) به معنای استراتژی و مجموعه‌ ای از فرآیندها و ابزارهای مدیریتی است که هدف آن بهینه ‌سازی تعاملات سازمان با تأمین ‌کنندگان کالا و خدمات می‌ باشد. این مفهوم فراتر از مدیریت قراردادی ساده است و شامل انتخاب و ارزیابی تأمین‌ کنندگان، توسعه همکاری‌ های بلند مدت، مدیریت ریسک‌ ها و قراردادها، و بهبود شفافیت و تبادل اطلاعات می ‌شود.

 SRM با ایجاد روابط هدفمند و مبتنی بر داده، تأمین‌ کنندگان را از یک عامل صرفاً قراردادی به شریک استراتژیک سازمان تبدیل می‌ کند، که می‌ تواند در افزایش بهره‌ وری، کاهش هزینه‌ ها، ارتقای کیفیت محصولات و خدمات و همچنین توسعه نوآوری‌ های مشترک نقش کلیدی ایفا کند. این رویکرد علمی و سیستماتیک، سازمان ‌ها را قادر می ‌سازد تصمیمات دقیق، سریع و راهبردی در حوزه زنجیره تأمین اتخاذ کنند و مزیت رقابتی پایدار ایجاد نمایند.

مهم ترین اهداف SRM چیست؟

مدیریت ارتباط با تأمین ‌کنندگان (SRM) با هدف ایجاد روابط بلند مدت، ارزش‌ آفرین و استراتژیک با تأمین ‌کنندگان، نقش مهمی در بهبود عملکرد سازمان و کارایی زنجیره تأمین دارد. در ادامه، به بررسی مهم‌ ترین اهداف SRM خواهیم پرداخت.

1. بهبود روابط با تأمین ‌کنندگان

یکی از اهداف کلیدی SRM، تقویت روابط بلندمدت و مبتنی بر اعتماد با تأمین ‌کنندگان است. این هدف باعث می ‌شود تأمین ‌کنندگان به ‌عنوان شریک استراتژیک سازمان شناخته شوند و همکاری مستمر و هماهنگ شکل گیرد. روابط مستحکم و شفاف، امکان تبادل اطلاعات دقیق، هماهنگی در برنامه ‌ریزی سفارش ‌ها و همکاری در پروژه‌ های مشترک را فراهم می ‌کند. همچنین، روابط قوی باعث کاهش تعارضات، حل سریع مشکلات و افزایش انعطاف ‌پذیری سازمان در مواجهه با تغییرات بازار می‌ شود.

2. افزایش کیفیت محصولات و خدمات

SRM  با تمرکز بر ارزیابی مستمر عملکرد تأمین ‌کنندگان، تعریف استانداردهای کیفی و پایش فرآیندهای تأمین به ارتقای کیفیت محصولات و خدمات کمک می‌ کند. این فرآیندها باعث می‌ شوند مواد اولیه و خدمات دریافتی مطابق با معیارهای مشخص و قابل اعتماد باشند. در نتیجه، سازمان می ‌تواند کیفیت محصولات نهایی خود را تضمین کند، مشکلات عملیاتی کاهش یابد و رضایت مشتریان افزایش یابد. افزایش کیفیت همچنین توان رقابتی سازمان را در بازار ارتقا می‌ دهد.

3. کاهش هزینه‌ ها و بهینه‌ سازی منابع

یکی دیگر از اهداف SRM، کاهش هزینه‌ های عملیاتی و استفاده بهینه از منابع است. با مدیریت متمرکز سفارش‌ ها، قراردادها و پرداخت‌ ها، امکان شناسایی منابع هدررفته و کاهش خطاهای انسانی فراهم می ‌شود. این بهینه ‌سازی شامل صرفه ‌جویی در زمان، کاهش هزینه‌ های حمل و نقل و کاهش دوباره ‌کاری‌ ها نیز می ‌شود. علاوه بر این، تخصیص منابع بهینه و برنامه ‌ریزی دقیق باعث افزایش بهره ‌وری کلی سازمان و کاهش فشار مالی می ‌شود.

4. مدیریت ریسک‌های زنجیره تأمین

SRM به سازمان ‌ها امکان می‌ دهد ریسک‌ های مرتبط با تأمین ‌کنندگان و زنجیره تأمین را شناسایی، پیش‌ بینی و کنترل کنند. با دسترسی به داده ‌های دقیق درباره توانایی تحویل، قابلیت پاسخ‌ دهی تأمین‌ کنندگان و شرایط بازار، سازمان می ‌تواند وابستگی بیش از حد به یک تأمین ‌کننده را کاهش دهد، مشکلات احتمالی را پیش ‌بینی کند و اقدامات پیشگیرانه برای مدیریت بحران‌ ها اتخاذ نماید. این هدف باعث افزایش پایداری و امنیت زنجیره تأمین و کاهش تأثیر وقفه‌ های احتمالی بر عملکرد سازمان می‌ شود.

5. تسهیل نوآوری و توسعه مشترک

SRM  زمینه ‌ای را برای همکاری نوآورانه و توسعه محصولات و خدمات جدید با تأمین ‌کنندگان فراهم می‌ کند. با ایجاد شفافیت و اعتماد متقابل، سازمان ‌ها و تأمین ‌کنندگان می‌ توانند ایده ‌پردازی مشترک داشته باشند، فرآیندها و محصولات جدید توسعه دهند و انعطاف ‌پذیری خود را در پاسخ به تغییرات بازار افزایش دهند. این همکاری ‌های نوآورانه می‌ تواند منجر به افزایش رضایت مشتری، بهبود کیفیت و خلق مزیت رقابتی پایدار برای سازمان شود.

6. بهبود بهره‌ وری و تصمیم‌ گیری استراتژیک

یکی دیگر از اهداف مهم  SRM، افزایش بهره ‌وری و ارتقای کیفیت تصمیم‌ گیری‌ های استراتژیک است. اطلاعات تحلیلی و داده ‌های دقیق ارائه ‌شده توسط سیستم‌ های  SRM، مدیران را قادر می ‌سازد تصمیمات سریع، دقیق و مبتنی بر داده اتخاذ کنند. این امر باعث هماهنگی بهتر بین واحدهای سازمانی و تأمین ‌کنندگان می‌ شود، بهره‌ وری عملیاتی افزایش می‌ یابد و سازمان می‌ تواند مزیت رقابتی پایدار ایجاد کند. علاوه بر این،SRM  امکان برنامه ‌ریزی دقیق‌ تر و پاسخ سریع‌ تر به تغییرات بازار را فراهم می ‌کند.

نتیجه گیری

مدیریت ارتباط با تأمین‌ کنندگان (SRM) به ‌عنوان یک رویکرد استراتژیک و علمی، نقش محوری در بهبود عملکرد سازمان ‌ها و افزایش کارایی زنجیره تأمین ایفا می‌ کند. با استفاده از SRM، سازمان‌ ها می‌ توانند روابط بلندمدت و مبتنی بر اعتماد با تأمین‌ کنندگان ایجاد کنند، کیفیت محصولات و خدمات خود را ارتقا دهند، هزینه ‌ها و ریسک ‌های زنجیره تأمین را کاهش دهند و بهره ‌وری عملیاتی را بهبود بخشند. علاوه بر این، SRM  امکان نوآوری مشترک و توسعه راهکارهای استراتژیک را فراهم می ‌کند و به مدیران کمک می‌ کند تصمیمات آگاهانه و مبتنی بر داده اتخاذ کنند.

در نهایت، پیاده ‌سازی موفق SRM می‌ تواند سازمان‌ ها را در دستیابی به مزیت رقابتی پایدار، رضایت مشتریان و توسعه بلند مدت کسب‌ وکار یاری کند. وب‌ سایت طلوع سافت به‌ عنوان مرجعی معتبر در حوزه نرم‌ افزارهای سازمانی و راهکارهای مدیریتی، می‌ تواند نقطه شروع مناسبی برای آشنایی و پیاده ‌سازی اصول علمی SRM در سازمان‌ ها باشد.

منبع:  searcherp.techtarget.com